To ja to najpierw dokoñczê:)
KLUSKI PRZECIERANE Z ZIEMNIAKÓW
7 du¿ych ziemniaków zetrzeæ na tarce, odlaæ trochê wody, wsypaæ sól. Do ziemniaków wsypaæ tyle ¿ytniej m±ki, aby ciasto by³o gêste. Zagotowaæ w garnku wodê, osoliæ i wrzucaæ ³y¿k± ciasto. Gotuje siê tak d³ugo, a¿ wszystkie opadn± na dno garnka. Po ugotowaniu wylaæ na durszlak i przep³ukaæ zimn± wod±. Kluski ziemniaczane nadaj± siê do barszczyków, ale dobre s± sma¿one ze skwarkami ze s³oninki.
Takie kluchy bardzo czêsto robi³o siê i robi w mojej rodzinie, jednak zamiast m±ki ¿ytniej dodaje siê pszenn± plus jajko. Jemy to do czerniny, jako drugie danie z kapust± i skwarkami, z twarogiem.
PIRZOK
Ziemniaki zetrzeæ na tarce, odcisn±æ na durszlaku. Dodaæ do smaku pokrojon± cebulê, sól i pieprz. Blachê wy³o¿yæ s³onin± lub boczkiem, nastêpnie po³o¿yæ ciasto ziemniaczane, na wierzch te¿ po³o¿yæ paseczki s³oninki lub boczku. Piec w piekarniku na chrupi±co.
My¶lê, ¿e to jest nabardziej podstawowa wersja placka ziemniaczanego, o którym ju¿ pisa³am. Zebra³am kilka wersji takiego placka, którego¶ dnia podam te wszystkie przepisy razem, ¿eby mo¿na by³o sobie porównaæ.
¯UR
Oko³o 3-4 ³y¿ki m±ki ¿ytniej zalaæ letni± wod±. Dobrze roztrzepaæ. Trzymaæ w ciep³ym miejscu i od czasu do czasu poruszaæ zaczynem. Najlepszy ¿urek uzyskujemy, gdy ki¶nie on w specjalnym naczyniu glinianym, tzw. ¿urowniku. Gotowy zakwas wlewa siê na gotuj±c± wodê i zagotowuje. Gotowy ¿ur mo¿na doprawiæ do smaku ¶mietan±. Do ¿urku mo¿na podaæ ziemniaki gotowane w mundurkach, a po obraniu okraszone sma¿onym boczkiem lub s³onink± z cebul±.
Innym sposobem przygotowania ¿urku jest ugotowanie wywaru na kie³basie z dodatkiem li¶cia laurowego, majeranku i krojonych ziemniaków, mo¿na dodaæ te¿ czosnek. Na tak przygotowany wywar wlewa siê dopiero zakwas i zagotowuje.
¯ur wielkanocny przygotowuje siê na bia³ej kie³basie lub wywarze po gotowaniu szynki.
O ¿urku kujawskim ju¿ w tym w±tku pisa³am, wiêc nie bêdê siê powtarzaæ. Dodam tylko, ¿e w³a¶nie czekam na uki¶niêcie zakwasu i mam nadziejê porozkoszowaæ siê smakiem prawdziwego ¿urku kujawskiego ju¿ nied³ugo:laugh:
CZERNINA lub CZARNINA
Ugotowaæ rosó³ z kaczego miêsa z dodatkiem w³oszczyzny, a nastêpnie wlaæ krew kacz± zmieszan± z octem i m±k± (dobrze jest dodaæ do m±ki pszennej jedn± ³y¿kê m±ki ziemniaczanej, ¿eby siê zupa nie warzy³a). Czerninê mo¿na przyrz±dziæ na dwa sposoby: z przyprawami i bez nich. Do najwa¿niejszych przypraw dodawanych do czerniny nale¿±: suszone gruszki i ¶liwki, majeranek, cz±ber oraz cukier do smaku. Niektórzy didaj± jeszcze trochê cynamonu i cukier waniliowy. Czerninê podaje siê najczê¶ciej z kluskami ziemniaczanymi lub kluskami k³adzionymi z m±ki pszennej.
Jest to jedna z moich ulubionych zup. W mojej rodzinie zwykle do czerniny k³adzie siê jab³ko i wi¶nie z kompotu, czasem wlewa trochê samego kompotu. Oprócz klusek ziemniaczanych albo k³adzionych bardzo dobre s± te¿ ³azanki. Pycha, choæ niektórzy uwa¿aj±, ¿e jest to trochê 'makabryczna’ zupa.
Ciekawe, jak siê ma czernina do czarnej polewki? Wie kto¶ mo¿e?
KAPUSTA Z GROCHEM
Jest to potrawa wigilijna.
Grochu o po³owê mniej ni¿ kapusty. Oddzielnie gotuje siê kapustê i groch. Kapustê upru¿yæ z dodatkiem ziela angielskiego, li¶cia laurowego i przesma¿anej na oleju cebuli. Groch ugotowaæ do miêkko¶ci, osoliæ, mo¿na te¿ wsypaæ mielonego pieprzu, czê¶ciowo ut³uc. Oba sk³adniki dobrze wymieszaæ.
O ile pamiêtam, Babcia robi³a to z kapusty kiszonej. Nie jest to moja ulubiona potrawa wigilijna.
ZUPA OWOCOWA
3 litry wody
1 kg owoców (jagód, wi¶ni)
1 szklanka ¶mietany
sól, cukier
¦wie¿e owoce wrzuciæ na gotuj±c± siê wodê, pogotowaæ oko³o 10 minut. Doprawiæ do smaku odrobin± soli i cukrem. Na koniec wlaæ ¶mietanê. Podawaæ z makaronem, lanymi kluskami lub grzankami.
Nie jest to moja ulubiona zupa, powiem wiêcej: nie cierpiê jej:x
I to by by³o na razie na tyle. Tych przepisów jest wiêcej, poza tym mam zamiar poszukaæ innych ¼róde³ i poczytaæ sobie o kuchni tego regionu. I my¶lê, ¿e czê¶æ z przepisów wykorzystam we w³asnej kuchni.
Zainteresowa³o mnie parê rzeczy: zauwa¿yli¶cie, jak ma³o miêsa u¿ywa siê w tej kuchni. To pewnie cecha charakterystyczna ka¿dej kuchni ludowej, nie tylko kujawskiej i jest spowodowana tym, ¿e polska wie¶ do najbogatszych nie nale¿a³a. St±d u¿ycie du¿ej ilo¶ci ziemniaków i m±ki.
Druga rzecz: w wielu przepisach u¿ywa siê m±ki ¿ytniej. Ciekawe, czy to jest charakterystyczne dla kuchni kujawskiej.
I po trzecie: ma³o kasz. Wprawdzie to tylko wycinek kujawskich zwyczajów kulinarnych, ale na 26 przepisów z tej ksi±¿eczki tylko w jednym kasza znajduje zastosowanie.
Oj, taka podró¿ sentymentalna do krainy dzieciñstwa jest bardzo wzruszaj±ca. Byæ mo¿e, jak ¶mieje siê ze mnie moja kole¿anka, osi±gnê³am pewien wiek, w którym cz³owiek zaczyna ogl±daæ siê do ty³u.
A tak± wycieczkê w przesz³o¶æ polecam ka¿demu, naprawdê ciekawa i pouczaj±ca zabawa.
B.